گزارش بررسی رشد نو آموز

با یاد و نام او

گزارش بررسی مطالب برتر

ماه­نامه رشد نوآموز

شماره های 1( مهر)، 2(آبان)، 3(آذر) 1398

      

 سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی

دفتر انتشارات کمک آموزشی

گروه بررسی نشریات

 شورای کتاب کودک

بهار 1399

در این گزارش علاوه بر معرفی قسمت­های برتر سه شماره رشد نوآموز در سال 1398، مقایسه ای با سه شماره از نشریه در سال­های 1395 و 1396 از نظر مطالب برتر نیز انجام گرفته است.

این گزارش برای ارائه به مسئولین نشریه رشد نوآموز و پدید آورندگان است.

ماه­نامه آموزشی، تحلیلی و اطلاع ­رسانی رشد نوآموز

(دوره ­ی سی و ششم )  برای دانش آموزان پایه های دوم و سوم دبستان

زیر نظر سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی دفتر انتشارات کمک آموزشی

مدیرمسئول: دکتر مسعود فیاضی

سردبیر: افسانه گرمارودی

ویراستار: شراره وظیفه شناس

طراحی گرافیک: فریبا بندی

نشانی: تهران، خیابان کریم­خان زند، خیابان ایرانشهر شمالی، پلاک 266

 صندوق پستی6581-15875

تلفن: [phone] 

www.roshdmag.ir وبگاه:

  [e-mail]پیام نگار:

شمارگان: 700000

توزیع: در سطح مدارس کشور

ماه­نامه رشد نوآموز

نشریه آموزشی، تحلیلی و اطلاع­ رسانی رشد نوآموز، مدیرمسئول مسعود فیاضی و سردبیر افسانه گرمارودی، در طول سال تحصیلی منتشر می شود. گروه نشریات شورای کتاب کودک، بررسی شماره­ های 1(مهرماه)، 2 (آبان ماه) و 3 (آذر ماه) سال 1398 را در دستور کار خود قرار داده است.

ویژگی ظاهری

نشریه رشد نوآموز ویژه­ ی دانش آموزا ن پایه ­های دوم و سوم دبستان، در قطع 20×28 با شماره، تاریخ انتشار، شناسنامه، نشانی اینترنتی، 32 صفحه، چهار رنگ، در رنگ های شاد، و بهای 21000 ریال در سطح مدارس توزیع  می شود و در اختیار  دانش آموزان قرار می گیرد. 

مطالب نشریه شامل سرمقاله، داستان، شعر، سرگرمی، دانستنی، گزارش و سایر مطالب آموزشی است.

جدول شماره 1: توزیع فراوانی تفکیک موضوعی سه شماره رشد نو آموز 1398

(به دلیل تعداد بالای ستونهای داده های آماری و خارج از صفحه قرار گرفتن، جدول حذف گردیده است. اما داده ها موجود می باشد.)

با توجه به جدول، نشریه از تنوع موضوعی برخوردار است. بیشترین درصد به بخش سرگرمی با 33.7% و سپس داستان  با 17.1% اختصاص دارد.

گزارش مطالب نشریه

گزارش مطالب نشریه، بر اساس معیارهای ارزیابی گروه، پس از بررسی، در دو بخش مطالب برتر و مطالب مثبت ارائه می شوند.

برای انتخاب مطالب برتر، وجه مشترک تمامی بخش­ها، نوآوری و بکارگیری شگردهایی مانند آشنایی زدایی، ساختارشکنی، زیبایی شناسی و. . . در ارائه هر یک از موضوع ­هاست.

مطالب مثبت مطالبی هستند که مسئولین نشریه به آن توجه داشته اند که از نکات مثبت نشریه است ولی به دلیل عدم تطبیق با معیارهای گروه در زمره مطالب برتر قرار نگرفته و در ردیف مطالب مثبت جای می گیرند.

مطالب برتر

داستان

در شماره­ های بررسی شده تعداد 16 داستان شامل داستان تصویری، نمایشنامه، داستان تصویری بدون کلام، داستانک و کمیک استریپ دیده شده اند. از میان این داستان ها 2 داستان برتر و 2 داستان دارای نکات مثبت هستند که به تحلیل هر کدام در جای خود پرداخته می شود.

-در شماره1، پشت جلد مجله، داستان تصویری بدون کلام با عنوان و موضوع "مطالعه" و درون­مایه شناختی- اجتماعی، داستانی را در 6 قاب تصویری مجزا روایت می­کند. تصاویر واضح و گویا به خوبی قادر به روایت داستان است و سیر منطقی آن را به پیش می برد. کودک با تصاویر ارتباط برقرار کرده و خود داستان را روایت می کند.

-در شماره 2، داستان "ناودان های آوازخوان" با سرکلیشه «قصه»، موضوع شادی و هماهنگ بودن و درون­مایه تفریحی است. نویسنده با استفاده از ادبیات شفاهی به بازآفرینی شعر کودکانه «بارون میاد شرشر» پرداخته است.  شعرها بین متن داستان گنجانده شده و مفرح شدن داستان را فراهم آورده است. خواندن اشعار کوتاه، روان و آهنگین کودک را به وجد می آورد. در متن داستان کودک ارتباطات اجتماعی با اطراف خود و همسایه ها را فرامی گیرد. تصویر به کمک متن آمده و آن را تکمیل می کند. بارش باران آدم ها را به شور، نشاط، تحرک و گفت­گو با یکدیگر واداشته است. حرکت و جنب و جوش ذات این داستان است و درهم شدن آواها در انتها به یکپارچگی می انجامد.

جدول شماره2- مقایسه مطالب برتر سه شماره رشد نوآموز سال 1395 و 1396و 1398

(به دلیل تعداد بالای ستونهای داده های آماری و خارج از صفحه قرار گرفتن، جدول حذف گردیده است. اما داده ها موجود می باشد.)

جدول مقایسه ای مطالب برتر سه شماره از رشد نوآموز در سال های 95 و 96 و 98 تغییرات فاحش مطالب برتر این نشریه نسبت به سال های قبل را نشان می دهد.

مطالب مثبت

مطالب مثبت شامل "داستان"، "دانستنی"، "محیط زیست"، "بازی حرکتی" و  "بخش ارتباطی" است که به تحلیل هر موضوع پرداخته می شود.

داستان

-در شماره1، داستان "قصه گنج" با موضوع «در جستجوی خوشحالی» و درون­مایه «شناختی روان­شناختی» است. راوی داستان، همان شخصیت اصلی، کودکی است که خاطره یا داستانی را به سادگی روایت می کند. داستان دارای روساخت و ژرف ساخت است. مخاطب  از روساخت آن لذت می برد و در ژرف ساخت به فکر فرو می­رود تا او هم خوشحالی را در محیط اطراف خود بیابد. ژرف ساخت داستان به مخاطب می گوید که چقدر از خوشی های اطرافمان غافلیم و آن­ها را نادیده می گیریم.

-در شماره 3، داستان "چرا بترسم" با موضوع «اعتماد به نفس و پافشاری برای ایجاد دوستی» و درون­مایه «روان­شناختی» است. سادگی خط سیر داستان، استفاده از صدا آواها، پاسخ های متفاوت برای سوالی تکراری  در داستان و همچنین به نمایش گذاشتن یک دوستی معصومانه موجب جذابیت داستان شده است.

ایران شناسی

بخش ایران شناسی نشریه با سرکلیشه "ایران ما" و سه مطلب درباره استان های مازندران، گلستان و خراسان شمالی ارائه شده است. 

مطالب با ساختاری منسجم، زبان معیار یک دست به ارائه گزارشی همراه با اطلاعات جامع و دقیق و تصاویر مستند پرداخته است. مشخص شدن موقعیت جغرافیایی استان های فوق بر روی نقشه این فرصت را به مخاطب می دهد تا با آن بیشتر آشنا شود.

در این مجال نویسنده با استفاده از قصه ­ها و افسانه ­های محلی، یک رسم یا باور اجتماعی، بازی، غذاهای محلی و  اطلاعاتی از استان مورد نظر در اختیار مخاطب قرار داده است.

هر یک از این محورها با یک میان تیتر از هم جدا شده اند. اما در مورد معرفی رسم و باور اجتماعی هر استان به جای استفاده از میان تیتری دقیق و گویا از میان تیتری با عنوان"راستی!" استفاده شده است که اگرچه  می تواند به کنجکاوی مخاطب و علاقه اش به ادامه خواندن منتهی شود، به دلیل ناهمخوانی با دیگر میان تیترها و همچنین معیار های ژورنالیستی اندکی به ساختار مطلب لطمه می زند.

از سوی دیگر نشریه در شماره های 2 و 3، با سرکلیشه "طبیعت قشنگ" به معرفی طبیعت ایران در زمینه حیات وحش و جاذبه ­های طبیعی ایران نیز پرداخته است. از نکات مثبت این بخش توجه به گردشگری و ایران گردی است.

دانستنی

نشریه در شماره های بررسی شده در صفحه ثابت 32 با سرکلیشه "یک اختراع ساده" و عنوان های "قچ و قچ و قیچی"، "پیچ و مارپبچ" و "چکش" به گوناگونی این ابزار و کاربرد آن­ها می پردازد. در شماره­­ های مهر و آذر ماه تاریخچه ای کوتاه، برای آشنایی کودکان با این ابزار آمده است.

برای درک بیشتر و عمیق تر مخاطب، بهتر است منبع آن ذکر شود تا کودک در صورت تمایل در باره آن تحقیق کند. استفاده از تصاویر مستند به درک بیشتر مخاطب می انجامد.

نکته­ی مثبت این بخش، معرفی ابزار با ارائه اطلاعات ساده، کاربردی و مفید است.

محیط زیست

در شماره1، مطلب با سرکلیشه "طبیعت قشنگ" و "عنوان زباله کم­تر، محیط تمیزتر" در صفحات 14 و 15 به مسائل محیط زیستی می پردازد.

هدف، آموزش حفظ محیط زیست با مشارکت دانش آموزان و انتقال آموخته­ ها به خانواده­ ها در راستای استفاده از کیسه های پارچه ای به جای کیسه های پلاستیکی است. از نکات مهم متن، بالا بردن سطح آگاهی و دانش محیط زیستی، پرورش خلاقیت و روحیه مشارکتی و قابلیت اجرایی آموخته­ هاست.

ورزش

در شماره های 1 و 3، معرفی بازی های حرکتی با سرکلیشه "یک، دو، حالا بدو" در صفحات ثابت 16 و 17 دیده می شوند که کودک را تشویق به این دست بازی­ها می نماید. بازی­ها ساده و قابل اجرا، در فضای دبستان یا هر محیط دیگری است.

بازی­های حرکتی باعث شادی و نشاط کودک می شوند. این بازی­ها برد و باخت ندارند و کودکان از انجام آن لذت می برند. وجود عکس در این بخش، اجرای بازی را تسهیل می­کند.

 بخش ارتباطی

بخش ارتباطی با عنوان "داستان ناتمام"مشاهده می­شود. نشریه برای این بخش دست به کار تازه­ای زده است. بدین ترتیب که برای تشویق مخاطبین به نوشتن، با یک جمله از کودک می خواهد آن را ادامه دهد و داستانی خلق کند. تصاویر هماهنگ با متن به کمک داستان نویسی کودک آمده است. از نکات مثبت این قسمت پرداختن به موضوع هایی است که در عین سادگی قابلیت توصیف دارند و می­توانند دنیای تخیل مخاطب را پرورش داده و ذهن او را به چالش بکشانند.

1398    جدول شماره 3- مطالب مثبت سه شماره رشد نوآموز

موضوع	داستان		ایران شناسی	محیط زیست	دانستنی	بازی حرکتی	ارتباطی	جمع	جمع کل مطالب
تعداد		16	5	1	6	2	6	36	89
مطالب مثبت		2	5	1	3	2	6	19	19
درصد		12.5%	100%	100%	50%	100%	100%	52.7%	21.3%

طبق جدول، بعضی از موضوع ها در هر سه شماره بررسی شده مثبت دیده شده اند. در کل 21.3% از مطالب نشریه در جایگاه مثبت قرار گرفته­ اند.

پیشنهادها

برای ارتقاء کیفی مجله به چند نکته اشاره می­شود:

-در بخش شعر، نشریه می تواند از شعرهای ارسالی مخاطبین نیز استفاده کند.

- توجه به گونه ادبیات کهن پیوندی است بین کودک گذشته و امروز.  

-خواندن داستان های ترجمه نگاه، دامنه شناخت و ادراک کودکان را فراخ تر و چند جانبه تر می کند و به آنان  فرصتی می دهد تا  دگر پذیرتر شوند. نشریه فاقد داستان ترجمه است.

سخن آخر

بررسی نشان می دهد بسامد کمی به مطالب برتر اختصاص دارد و بیشترین مطالب، در ردیف مطالب مثبت قرار دارند. گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک با آرزوی موفقیت برای مسئولین نشریه رشد نوآموز،  امیدوار است تمامی مطالب نشریه در جایگاه برتر قرار گیرند.

گروه بررسی نشریات

شورای کتاب کودک

بهار 1399