گزارش دی ماه برترین های نشریه قلک , نبات کوچولو , رشد کودک و سروش خردسالان

در این گزارش با بخش های خوب چهار نشریه ی قلک شماره 18 ، نبات کوچولو شماره 52، رشد کودک شماره 4 و سروش خردسالان شماره 46 از نگاه گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.

نشریه قلک شماره 18

• داستان

 سه اسب چوبی

نویسنده: شهرام شفیعی

تصویرگر: سام سلماسی

پدر و پسر پس از برگشت از استخر به مغازه ی اسباب بازی فروشی می روند سه اسب چوبی می خرند. پس از آن به مغازه ی آب میوه فروشی و فروشگاه لباس می روند. پدر برای اینکه پسرک زودتر بزرگ شود چهار شانه تخم مرغ برای پسرش می خرد. پول پدر تمام می شود. طوفان می آید و تخم مرغ ها می شکند. پسر می خواهد به دست شویی برود. زنگ در خانه ای را می زنند پیرمردی به آنها اجازه می دهد به دست شویی بروند. در پایان پیرمرد با ماشین خود آنها را به منزلشان می رساند.

داستان تصویری «سه اسب چوبی» برگرفته از داستان های «من و بابام» ماجرای پدر و پسری است که یک روز شادی را همراه یکدیگر سپری می کنند. متن در قاب های مجزا به توصیف ماجرا می پردازد و تصاویر در صفحه روبروی آن به شکل قاب های شماره گذاری شده داستان را همراهی می کند. کودک همراه با خوانش بزرگسال داستان را با لذت دنبال می کند. تصاویر روند داستان را پیش می برند و کودک به تنهایی می تواند تصویرخوانی کند و داستان را بازگو نماید.  

فی فی مثل بستنی قیفی

نویسنده: سید نوید سید علی اکبر

تصویرگر: سارا طبیب زاده

دلفین کوچولو به نام فی فی و زَزی یک آدم خانم، کنار ساحل با هم آشنا می شوند. ززی مجسمه ساز است و می خواهد کنار ساحل با شن­ها مجسمه بسازد. فی فی کلی سوال راجع به کارزَزی خانم دارد. فی فی پیشنهاد می کند مجسمه یک پری دریایی را درست کند که یک دلفین توی بغلش است.

داستان با زبانی ساده و لحنی طنزآمیز دارای ساختاری منسجم است. گفتگوی بین شخصیت های داستان به جذابیت آن می افزاید. نویسنده از بازی با واج­ها و صداها برای سرگرم کردن کودک بهره گرفته است و علاوه بر آشنا کردن کودک با کار مجسمه سازی موجبات لذت او را فراهم می آورد. تصاویر ساده با فضاسازی مناسب همراه با متن است.

تلویزیون جنگلی

نویسنده: علی اکبر زین العابدین

تصویرگر: سلمان طاهری

حوصله جانوران جنگل سررفته است. کاری ندارند که انجام دهند. برای همین همه آنها خواب آلودند. ناگهان دو تا خرگوش کوچولو فکری به سرشان می رسد و با چند تکه چوب تلویزیون درست می کنند و پشت آن نمایش می دهند. بقیه جانوران به شوق آمده و آنها را همراهی می کنند. حالا همه شاد و سرحالند.

داستان تصویری تلویزیون جنگلی در دو صفحه، با تصاویری واضح و رنگهای ملایم و شاد در قاب های مجزا این فرصت را به کودک می دهد تا قصه گویی کند، صدایش را ضبط ، برای مجله ارسال نماید و جایزه بگیرد.

• شعر

 مارماری

شاعر: مریم هاشم پور

تصویرگر: هاله مودبیان

شیلنگ آب به هر طرف آب می پاشد. به او گفته می شود با این کار آب تمام می شود و جای تو در انباری خواهد بود.

«مارماری» شعری آهنگین و خیال انگیز که کودک را به استفاده مناسب از آب راهنمایی می کند و با واژگانی ساده او را با بحران کمبود آب آشنا می سازد. تمام جانوران در تصویر در حال گفت و گو با شیلنگ دیده می شوند که افزایش تخیل کودک را به دنبال دارد.

بابام کارمند بانکه

شاعر: سعیده موسوی زاده

تصویرگر: مهسا خلیلی پناه

پدر که کارمند بانک است کارش گرفتن و دادن و نگه داری پول است.

کودک به راحتی با شعر آهنگین ارتباط برقرار می کند و با شغل کارمند بانک و کارهای مربوط به او آشنا می شودکه در راستای رویکرد مجله است.

نکته: در جایی از شعر به جای هزار و شصت و هشتاد آمده هزار و هشت و شصتاد.

• سرگرمی

عصرانه هزارپا – نون فیلی

تصویرگر: ستاره معتضدی

عصرانه هزارپا از موز، انار و کیوی و نون فیلی با نان تست، گوجه فرنگی و خیار تهیه شده است. این نوع عصرانه ها کودک را به خوردن میان وعده های سالم تشویق می کند. تصاویر میوه های فصل و خوراکی های در دسترس به همراه شعر و رعایت سفید خوانی به خوبی با مخاطب ارتباط برقرار می کند. مجله در پایان از مخاطب خواسته از عصرانه دست ساز خود عکس گرفته و بفرستد.

• معرفی کتاب

تصویرگر: فاطمه بدری

در این شماره مجله به معرفی دو کتاب با موضوع های بازی سرگرمی و خلاقیت تصویری پرداخته است. معرفی کتاب ها با شناسنامه کامل، تصویر روی جلد و خلاصه ای از کتاب است که مخاطب را به تهیه و خواندن آن تشویق می کند.

با کتاب زندگی کنیم

تصویرگر: رافائل بیتنکورت کرئا / برزیل

تصویر مردی با معلولیت جسمی در قایقی میان اقیانوس کنار نهنگی در حال خواندن کتاب دیده می شود. حتی جانور غول پیکر دریا هم از فرصت استفاده می کند تا با مردی که در قایق نشسته و کتاب می خواند همراه شود و لذت ببرد.

تصویری واضح و گویا که کودک را به کتابخوانی تشویق می کند. نشریه به تازگی برای تشویق کودکان به کتاب و کتابخوانی به چاپ این نوع تصاویر پرداخته است.

هدیه های شما

اخیرا دو صفحه از نشریه با عنوان «هدیه های شما» به بخش ارتباط مخاطب با مجله اختصاص یافته است. کودکان خردسال با کارهایشان شامل عصرانه های جورواجور، کاردستی و نگه داری از گیاهان، عکس گرفته و به نشریه فرستاده اند. خردسالان با مشاهده عکس های خود در نشریه تشویق به خواندن نشریه شده و تعلق خاطری نسبت به آن پیدا می کنند. تصاویر واضح و گویا همراه با نام ارسال کننده است. این بخش  به جذب مخاطب و ارتباط بیشتر با مجله می افزاید.

نبات کوچولو شماره 52

• داستان

پا دراز

نویسنده: محمد رضا شمس

تصویرگر: نیلوفر برومند

پادراز یادش رفته پاهایش را با خود به کنار برکه بیاورد. برای همین روی زمین می خزد. وقتی قورباغه او را می بیند فکر می کند او مار است و دشمن اوست. پادراز به او می گوید که مار نیست و فقط یادش رفته پاهایش را از خانه بیاورد. قورباغه پاهای پادراز را برایش می آورد ولی پا به فرار می گذارد. در هرحال پادراز دشمن قورباغه است و قورباغه غذای او.

نویسنده با زبانی ساده و گاه آهنگین به طور غیرمستقیم به کودک می آموزد که برخی جانوران پا ندارند و روی زمین می خزند. برخی جانوران هم از جانوران دیگر تغذیه می کنند و برای همین دشمن آنها محسوب می شوند.

هاپوپو و خواب اژدها

هاپوپو با قایق نزد اژدها می رود اما او خواب است و با هیچ صدایی هم بیدار نمی شود. نه با طبل، نه با شیپور، نه با... در پایان هاپوپو چند ساز بادی را به هم می چسباند که بتواند با صدای آن اژدها را بیدار کند.

داستان تصویری با تصاویر زیبا و واضح و با استفاده از رنگ های شاد فرصت قصه گویی را برای کودک فراهم می کند. تقویت بیان و خلاقیت از پیامدهای مثبت قصه گویی توسط کودک است. داستان لحظات شادی را برای کودک فراهم می کند.

یکی بود یکی نبود

نویسنده: لاله جعفری

سوسمار سبزکوچولو می خواهد با کسی آب بازی کند اما با تمساح که نمی شود چون دشمن اوست. ملخ هم که از سوسمار می ترسد چون غذای اوست. پس همان بهتر زیر برگ ها قایم شود و فعلا از آب بازی صرف نظر کند.

داستان به طور غیر مستقیم همراه با تصاویر واضح و مستند کودک را با زندگی سوسمار سبز آشنا می کند. تصاویر به کمک متن آمده و ماندگاری مطالب را در ذهن کودک بیشتر می کند.

• شعر

سوسماری جون

شاعر: مریم اسلامی

تصویرگر: ساناز کریمی طاری

سوسمار سبز جنگل در جنگل های آمریکا، کنار آب زندگی می کند. خوراکش میوه و تخم پرنده ها و دشمنانش مار و تمساح هستند و عجیب این که بر روی آب می تواند راه برود و بدود.

سوسماری جون» شعری آهنگین و روان که کودک به راحتی با آن ارتباط برقرار می کند. علاوه بر آن کودک در شعر با محل زندگی، نحوه زندگی، خوراک و دشمن سوسمار سبز آشنا می شود.

• سرگرمی

خوابم نمیاد

کودک با چسباندن عکس جانوران شب بیدار و روز بیدار با آن­ها آشنا می شود. تصویر واضح همراه با سفید خوانی و فضا سازی مناسب است. کودک می تواند خود را در آن فضا تصور کند که به تخیل او افزوده می شود. هدفمند بودن و آزادی عمل کودک در انجام آن از ویژگی های مثبت سرگرمی است.

دونه دونه برفه

مجله در دو صفحه از کودک می خواهد نقاشی کند، برف و آدم برفی بکشد. سفید خوانی مناسب، داشتن ابتکار و آزادی عمل از نکات مثبت این سرگرمی است.

نکته: در یک جای مشخص مجله از کودک خواسته درخت بکشد. بهتر است  کودک را وادار به انجام کاری نکرد، بلکه خودش تصمیم بگیرد و انجام دهد.

من ورزشکارم

بازی با سایه یکی از تفریحات کودک است. در این بازی کودک می آموزد که هر کس سایه مخصوص به خود را دارد . تصویر در فضایی شاد مخاطب را تشویق به بازی می کند و افزایش دقت و تخیل او را به دنبال دارد.

سروش خردسالان شماره 46

• داستان

 مداد من

ترجمه: ریحانه جعفری

کودک با مدادش غیر از کشیدن نقاشی کارهای مختلفی انجام می دهد، کارت عید درست می کند، عروسک بند انگشتی می سازد و داستان می گوید، مداد ها راکنار هم می گذارد و کلمه می سازد، برای خدا نامه می نویسد، به جای میکروفن از آن استفاده می کند و. .

 تصاویر ساده، واضح و روشن در قاب های مجزا، هماهنگ با متن های کوتاه دیده می شوند. داستان به کودک خردسال می آموزدکه با مداد، به جز کشیدن نقاشی، کارهای دیگر هم می­توان انجام داد. در پایان پرسش شما فکر می کنید با مدادتان چه کارهایی می توانید انجام دهید؟ کودک را به فکر وامی دارد و به خلاقیت او می افزاید. در تصویر مداد بزرگتر از کودک دیده می شود که در راستای عنوان و محور داستان است.

• شعر

 کلاغه و عروسک

شاعر: افسانه شعبان نژاد

 تصویرگر: نرگس دلاوری

کلاغ عروسک دختر کوچولو را از توی اتاقش برمی دارد. وقتی می بیند او دارد غصه می خورد عروسک را پس می آورد.

شعر آهنگین همراه با خیال پردازی می تواند با آموزش غیر مستقیم به کودک بیاموزد اگر چیزی از دوستی برمی داریم و او غصه دار می شود چه خوب است آن را به او برگردانیم. کاری که معمولا در این گروه سنی کودکان خردسال انجام می دهند.

رشد کودک شماره 4

• داستان

 یک گوله برف

نویسنده: ارغوان غلامی

خرگوش کوچولو خوابیده بود. آخ ! یک گوله برف روی سرش می افتد. هر جا می رود گوله برف هم او را دنبال می کند. خرگوش ناراحت می شود و به گوله برف می گوید چرا دنبالم می آیی؟ گوله برف از خجالت آب می شود.

داستان «یک گوله برف» با بکار گیری تکرارها، فضایی شاد ایجاد کرده و می تواند خردسال را به خنده بیندازد و موجب لذت کودک شود. طرح بازی در داستان برای خردسال جالب و گیراست.

نکته: با حذف جمله آخر، پایان داستان بهترمی شد.

کوچک یا بزرگ

نویسنده: لاله جعفری

موری یک مورچه کوچولوست. او فکر می­کند چرا آنقدر کوچک است و هیچ کس او را نمی بیند. مردم گاهی روی آن پا می­گذارند و اوهو اوهو گریه اش در می آید. کاش موری بزرگ می شد حتی از آدم ها و درخت ها و فیل ها هم بزرگ تر! اون وقت چی میشد؟

نویسنده درداستان «کوچک یا بزرگ» تخیل کودک را به کار می گیرد و کودک خردسال می تواند با یک مورچه هم­ذات پنداری کند.سوال پایان داستان خردسال را به فکر وا می دارد.

پسر و آینه

نویسنده: منوچهر اکبرلو

تصویرگر: نسیم بهاری

پسرک جلوی آینه می ایستد و حرکات مختلف خود را می بیند.

تصویرخوانی پسرک و آینه در قاب های جدا از هم داستانی آشنا برای کودکان است که معمولا مقابل آینه این حرکات را انجام می دهند. با این کار کودکان با اعضای بدن خود بیشتر آشنا می شوند و به خودآگاهی می رسند. پایان اعجاب انگیز داستان باعث لذت کودک می شود.

• شعر

کی بود کی بود؟ گوزنی بود

شاعر:افسانه شعبان نژاد

گوزن شاخ ندارد. به جای شاخ، شاخه های درخت ها را روی سرش می گذارد! پرندگان ها روی شاخ هایش لانه می سازند و سرو صدا می کنند. گوزن شاخ هایش را جا می گذارد و از آن جا می رود.

داستان منظوم «کی بود کی بود؟ گوزنی بود» آهنگین و شاد است. تخیل خردسال را به کار می گیرد و با نگاه جدیدش برای خردسال ایجاد سوال می کند. به خاطر برگشتن آخر داستان به ابتدای آن می­توان از این شعر به عنوان یک بازی برای خردسالان استفاده کرد.

• سرگرمی

سنگ ها

 طرح و اجرا: طاهره عرفانی

سرگرمی «سنگ ها» کودک را تشویق می کند که با دقت بیشتر اطراف خود را مشاهده و از سنگ های بی شکل اشکال مختلف درست کرده و رنگ کند. کاردستی باعث افزایش و رشد خلاقیت کودک شده او را به فکر وا می دارد؛ علاوه برآن ارتباط کودک با طبیعت را افزایش می دهد. عکس ها، در انجام کاردستی به کودک یاری می رساند.

چهار دست و پا

طراح : سپیده حامدی

عکاس: اعظم لاریجانی

در بخش "بازی ورزش "، مجله به معرفی دو بازی  حرکتی  پرداخته است. بازی چهار دست و پا بدون نیاز به ابزار قابل اجراست. کودک می تواند به تنهایی بازی را انجام دهد. بهتر بود که زمان اجرای بازی ذکر می شد چون بعد از صرف غذا خم شدن برای کودک مناسب نیست. بازی حرکتی سبب تخلیه انرژی کودک می شود.

از روی طناب برید

این بازی، تک نفره و چند نفره قابل اجراست. با استفاده از طناب یا ریسمان کودک می تواند علاوه بر تقویت تمرکز، انرژی خود را تخلیه کند.

هر دو بازی در محیط های بسته می تواند ساعتها کودکان را سرگرم کند و چون با حرکت همراه هستند ازنظر سلامت فیزیکی نیز مفیدند. عکس ها، در انجام دادن بازی به یاری کودک می آید.

•  سیستان و بلوچستان

طراح : آمنه شکاری

عکاس : اعظم لاریجانی

مجله صفحه پشت جلد را به ایران شناسی اختصاص داده است. تصاویر صنایع دستی و نوع پوشش مردم منطقه را نشان می دهد. عکس ها سبب شده تا مخاطب به راحتی با آن ارتباط برقرار کند.

نویسندگان : الهه سیاوشیان , میترا سیاوشیان , آفرین قاسمیه , ژاله گلستانه