آشنایی با برخی از نامزدهای جایزه ترویج کتاب‌خوانی آسترید لیندگرن ۲۰۲۰ - Pratham Books

«پراتام» Pratham نام انتشاراتی خصوصی است که هدف فعّالیتش شناساندن لذّت خواندن به کودکان است. هر فرزند دوم خانواده در هندوستان، توانایی خواندن در سطح پایهٔ تحصیلی خود را ندارد. چنین فقر و کمبود عظیم در سواد خواندن، به دلایل گوناگونی پدید آمده است. یکی از دلایل آن، در دسترس نبودن ادبیات فرادرسی برای دانش‌آموزان است.

بدون دسترسی آسان به کتاب‌هایی که به زبان مادری کودکان نگاشته شده باشند، کودکان به تمرین مهارت‌های خواندن قادر نخواهند بود. انتشارات پراتام از سال ۲۰۰۴، با تولید کتاب‌های داستانی گوناگون به زبان‌های مختلف، به کودکان کمک می‌کند تا لذّت خواندن را با زبان مادری‌شان تجربه کنند. صحنه رویدادن داستان‌های چنین کتاب‌هایی، در محل‌هایی رخ می‌دهد که کودکان آن‌ها را می‌شناسند، شخصیت‌های داستان‌ها برای کودکان شناخته شده‌اند و کودکان با خواندن این کتاب‌ها تمام توجه و حواس خود را بر داستان معطوف می‌دارند و راه ذهن‌شان را برای خیال‌پردازی باز می‌گذارند. این انتشارات هدفش را دیدن کتابی در دست همه کودکان می‌داند، از این رو، افزون بر دریافت پشتیبانی‌های جهانی، راه‌های گوناگونی را برای کمک‌های خیریه و مردمی در نظر گرفته است.

افزون بر کتاب‌های مختلف با موضوع‌ها و تصویرسازی‌های گوناگون، این انتشارات کارت‌های داستانی گوناگونی را برای کودکان فراهم کرده است. این کارت‌ها مانند کتاب‌های داستانی کوچکی هستند که با هزینه‌ای اندک ارائه می‌شوند و به این دلیل، گروه‌ها و انجمن‌های بسیاری از آن استقبال کرده‌اند.

 

بخش های خوب نشریات خردسال : رشد کودک، نبات کوچولو، سروش خردسال، سنجاقک، شاهد کودک و قلک

گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک در سال کاری 97-96 نشریات رشد کودک، نبات کوچولو، سروش خردسال، سنجاقک، شاهد کودک و قلک را در دستور کار بررسی های خود قرار داده است.

در این گزارش با بخش های خوب نشریه های خردسال، از دید گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.

رشد کودک مهرماه 96

• قرقره زرد

نویسنده: افسانه شعبان نژاد

 عکاس: فرهاد سلیمانی

تصویرگر: سولماز جوشقانی

شروع یک روز بود و قرقره از توی سبد بیرون آمد تا ببیند با نخ های زردش نیاز چه کسانی را می تواند رفع کند. در آغاز برای شروع یک روز آفتابی، آسمان به خورشید نیاز داشت، بعد زنبور به گل، درخت به سیب های زرد و زیبا و در پایان روز آسمان به ستاره های پولکی ریز و زیبا احتیاج داشت. با آمدن شب  و پایان یک روز کاری قرقره برای استراحت به سبدش بازمی گردد.

نمایش قرقره زرد دارای متنی پرتحرک، ریتمیک، ضرباهنگ و موسیقی است که مناسب سن مخاطب خردسال می باشد. داستان نمایش سیری منطقی را طی می کند. برای اجرای این نمایش نیازی به دکور یا گریم نیست و هدف، تقویت ذهن خلاق کودک همراه با بازی و شادی است.

• خوب است بدانیم:

انجام نمایش برای کودکان پیامدهای مثبتی از قبیل:

- بالا بردن حس اعتماد به نفس

- افزایش قدرت خلاقیت

- فعال ساختن ذهن

- تقویت قدرت بیان

و رشد درک و فهم در آنان دارد.

کودکان بیشتر با متن هایی ارتباط برقرار می کنند که در آن ریتم و موسیقی زیاد به کار رفته باشد و چه بهتر که تمام آن شعر باشد. 

بررسی داستان شغل ها از سید نوید علی اکبر

آقای سید نوید سیدعلی اکبر از نویسندگان حوزه داستان نویسی کودکان است. او متولد 1362 و دانش آموخته رشته مرمت آثار تاریخی است. داستان نویسی را در 7 سالگی با چاپ داستانهای کوتاه در مجله عروسک سخنگو آغاز کرد و در 14 سالگی عضو تحریریه این مجله شد.

او کتاب‌های بسیاری برای بچه‌ها نوشت و کتاب‌هایش جوایز متعددی گرفتند.

البته امروز قرار نیست همه آثار ایشان را نقد کنیم و فقط بررسی مجموعه داستان‌های ایشان در شماره‌های 6 تا 25 ماهنامه قلک را که با عنوان «داستان شغل‌ها» به چاپ رسیده است، بررسی می‌کنیم.

در بخش «برترهای نشریات خردسال» که هر ماه روی سایت شورای کتاب کودک قرار می‌دهیم، اکثر داستان‌های او انتخاب شده است، یعنی از 16 داستان شغل‌ها که تاکنون بررسی کرده‌ایم، 12 داستان برتر بوده‌اند.

اولین مطلبی را که باید اشاره کنم این است که معمولاً وقتی موضوع خاصی به‌طور سفارشی به نویسنده داده می‌شود، از خلاقیت وی کم می‌ شود، چون مجبور است حس نوشته‌های خودش را بر روی مطلب درخواست‌شده متمرکز کند و به همین دلیل هم ممکن است کیفیت نوشته کاهش یابد ولی نوشته‌های آقای علی‌اکبر حرف دیگری دارند؛ یعنی حفظ خلاقیت در عین سفارشی بودن کار. 

گزارش بهترین های نشریه های نبات و رشد نوآموز اسفند 95

در این گزارش با بخش های خوب نشریه های نبات شماره 65 و رشد نوآموز شماره 6، از دید گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.

نبات شماره 65

•  زیر درخت آلبالو

نویسنده: یگانه مرادی لاکه

تصویرگر: آمنه اربابیون

درخت آلبالو حیاط خانه پیربابا در اصل جهیزیه دخترش بیگم خاتون بود. این دختر هیچ خواستگاری نداشت تا اینکه باد دستمال چوپون قلی را به حیاط خانه پیربابا می اندازد. چوپون قلی وقتی برای گرفتن دستمالش به خانه پیربابا می رود تا چشمش به بیگم می افتد عاشقش می شود. پیربابا از عشق آن دو با خبر می شود و دخترش را به ازدواج او درمی آورد.

نویسنده براساس متل "دستمال من زیر درخت آلبالو گم شده" این داستان را به تصویر کشیده است. زبان داستان دارای طنزی لطیف و شعرهای تکرارشونده در لابلای متن آن را جذاب و آهنگین کرده است. مخاطب از خواندن چنین داستانی لذت برده و سرگرم می شود. 

گزارش بهترین های نبات ، رشد نوآموز ، سه چرخه بهمن ماه 95

گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک با هدف ارتقاء سطح کیفی نشریات کودک و نوجوان در نظر دارد بررسی سایر مجلات را در حوزه کاری خود قرار دهد و مطالب برتر آنها را بر اساس معیارهای ارزیابی گروه اعلام نماید.

در این گزارش با بخش های خوب نشریه ­های نبات شماره 64 رشد نوآموز شماره 5 و سه چرخه شماره 169 بهمن ماه از دید گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.

نبات شماره 64

داستان

• این و ولش، اون و ولش

نویسنده: یگانه مرادی لاکه

تصویرگر: آمنه اربابیون

سایه خان یک روز صبح با صدای بلند گریه بیدار می شود. صدای گریه یک بچه غول قنداقی است که پشت در حیاط گذاشته شده و ظاهرا گرسنه است. سایه خان از درخت پرتقال توی حیاطش پرتقال می کند و آب آن با ناودان به  بچه غول می­دهد. بچه غول سیر می­شود و می­خوابد. ننه غول که رفته بود دنبال غذا برای بچه اش برمی گردد و او را بغل کرده و به خانه می­برد.

نویسنده براساس هیچانه «دختری اینجا نشسته گریه می کنه» داستان را به تصویر کشیده است. زبان داستان دارای طنزی لطیف است و شعرهای تکرارشونده لابلای متن آن را جذاب و آهنگین کرده و مخاطب از خواندن چنین داستانی لذت می برد و سرگرم می شود. علاوه بر آن دوستی بین انسان  و غول از تم های ناآشنایی است که بر جذابیت داستان افزوده است.

خوب است بدانیم:

اشعار هیچانه ها از ادبیات شفاهی هستند که هم در ادبیات فارسی و هم در ادبیات اروپایی وجود دارند. این نوع شعرها معمولا معنای خاصی ندارند و کارکردشان بیشتر برپایه موسیقی و وزن است. گرچه در پاره ای از آنها معنا هم کارکرد خود را دارد.  (نقل قول از رضی هیرمندی)

• سه جهان­گرد

نویسنده: محمدرضا شمس

تصویرگر: گلنار ثروتیان

الاغ و خروس و بز تصمیم می گیرند به جهان­گردی بروند؛ اما در جهان­گردی آنها شیطنت می کنند. وقتی به قلعه ای که متعلق به چند غول است می رسند با دوز و کلک و نقشه، کاری می کنند که آنها از ترس زهره شان بترکد و بمیرند.

در این داستان غول ها با تمام بد هیبتی و هیکل بزرگی که دارند ساده لوح و زودباورند و قدرت تفکر ندارند؛ به همین دلیل جانوران عادی با کمی فکر و زیرکی بر آنها چیره می شوند و به راحتی آنها را فریب می دهند. نویسنده با آفرینش شخصیت های عادی و ایجاد فضاسازی های ساده پیام مهمی را به مخاطب خود می دهد که همان غلبه تفکر و زیرکی بر بزرگی هیکل و زور بازوست.