بررسی داستان شغل ها از سید نوید علی اکبر

آقای سید نوید سیدعلی اکبر از نویسندگان حوزه داستان نویسی کودکان است. او متولد 1362 و دانش آموخته رشته مرمت آثار تاریخی است. داستان نویسی را در 7 سالگی با چاپ داستانهای کوتاه در مجله عروسک سخنگو آغاز کرد و در 14 سالگی عضو تحریریه این مجله شد.

او کتاب‌های بسیاری برای بچه‌ها نوشت و کتاب‌هایش جوایز متعددی گرفتند.

البته امروز قرار نیست همه آثار ایشان را نقد کنیم و فقط بررسی مجموعه داستان‌های ایشان در شماره‌های 6 تا 25 ماهنامه قلک را که با عنوان «داستان شغل‌ها» به چاپ رسیده است، بررسی می‌کنیم.

در بخش «برترهای نشریات خردسال» که هر ماه روی سایت شورای کتاب کودک قرار می‌دهیم، اکثر داستان‌های او انتخاب شده است، یعنی از 16 داستان شغل‌ها که تاکنون بررسی کرده‌ایم، 12 داستان برتر بوده‌اند.

اولین مطلبی را که باید اشاره کنم این است که معمولاً وقتی موضوع خاصی به‌طور سفارشی به نویسنده داده می‌شود، از خلاقیت وی کم می‌ شود، چون مجبور است حس نوشته‌های خودش را بر روی مطلب درخواست‌شده متمرکز کند و به همین دلیل هم ممکن است کیفیت نوشته کاهش یابد ولی نوشته‌های آقای علی‌اکبر حرف دیگری دارند؛ یعنی حفظ خلاقیت در عین سفارشی بودن کار. 

گزارش بهترین های نشریه های نبات و رشد نوآموز اسفند 95

در این گزارش با بخش های خوب نشریه های نبات شماره 65 و رشد نوآموز شماره 6، از دید گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.

نبات شماره 65

•  زیر درخت آلبالو

نویسنده: یگانه مرادی لاکه

تصویرگر: آمنه اربابیون

درخت آلبالو حیاط خانه پیربابا در اصل جهیزیه دخترش بیگم خاتون بود. این دختر هیچ خواستگاری نداشت تا اینکه باد دستمال چوپون قلی را به حیاط خانه پیربابا می اندازد. چوپون قلی وقتی برای گرفتن دستمالش به خانه پیربابا می رود تا چشمش به بیگم می افتد عاشقش می شود. پیربابا از عشق آن دو با خبر می شود و دخترش را به ازدواج او درمی آورد.

نویسنده براساس متل "دستمال من زیر درخت آلبالو گم شده" این داستان را به تصویر کشیده است. زبان داستان دارای طنزی لطیف و شعرهای تکرارشونده در لابلای متن آن را جذاب و آهنگین کرده است. مخاطب از خواندن چنین داستانی لذت برده و سرگرم می شود. 

گزارش بهترین های نبات ، رشد نوآموز ، سه چرخه بهمن ماه 95

گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک با هدف ارتقاء سطح کیفی نشریات کودک و نوجوان در نظر دارد بررسی سایر مجلات را در حوزه کاری خود قرار دهد و مطالب برتر آنها را بر اساس معیارهای ارزیابی گروه اعلام نماید.

در این گزارش با بخش های خوب نشریه ­های نبات شماره 64 رشد نوآموز شماره 5 و سه چرخه شماره 169 بهمن ماه از دید گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.

نبات شماره 64

داستان

• این و ولش، اون و ولش

نویسنده: یگانه مرادی لاکه

تصویرگر: آمنه اربابیون

سایه خان یک روز صبح با صدای بلند گریه بیدار می شود. صدای گریه یک بچه غول قنداقی است که پشت در حیاط گذاشته شده و ظاهرا گرسنه است. سایه خان از درخت پرتقال توی حیاطش پرتقال می کند و آب آن با ناودان به  بچه غول می­دهد. بچه غول سیر می­شود و می­خوابد. ننه غول که رفته بود دنبال غذا برای بچه اش برمی گردد و او را بغل کرده و به خانه می­برد.

نویسنده براساس هیچانه «دختری اینجا نشسته گریه می کنه» داستان را به تصویر کشیده است. زبان داستان دارای طنزی لطیف است و شعرهای تکرارشونده لابلای متن آن را جذاب و آهنگین کرده و مخاطب از خواندن چنین داستانی لذت می برد و سرگرم می شود. علاوه بر آن دوستی بین انسان  و غول از تم های ناآشنایی است که بر جذابیت داستان افزوده است.

خوب است بدانیم:

اشعار هیچانه ها از ادبیات شفاهی هستند که هم در ادبیات فارسی و هم در ادبیات اروپایی وجود دارند. این نوع شعرها معمولا معنای خاصی ندارند و کارکردشان بیشتر برپایه موسیقی و وزن است. گرچه در پاره ای از آنها معنا هم کارکرد خود را دارد.  (نقل قول از رضی هیرمندی)

• سه جهان­گرد

نویسنده: محمدرضا شمس

تصویرگر: گلنار ثروتیان

الاغ و خروس و بز تصمیم می گیرند به جهان­گردی بروند؛ اما در جهان­گردی آنها شیطنت می کنند. وقتی به قلعه ای که متعلق به چند غول است می رسند با دوز و کلک و نقشه، کاری می کنند که آنها از ترس زهره شان بترکد و بمیرند.

در این داستان غول ها با تمام بد هیبتی و هیکل بزرگی که دارند ساده لوح و زودباورند و قدرت تفکر ندارند؛ به همین دلیل جانوران عادی با کمی فکر و زیرکی بر آنها چیره می شوند و به راحتی آنها را فریب می دهند. نویسنده با آفرینش شخصیت های عادی و ایجاد فضاسازی های ساده پیام مهمی را به مخاطب خود می دهد که همان غلبه تفکر و زیرکی بر بزرگی هیکل و زور بازوست. 

گزارش برترین های نشریه های قلک ، نبات کوچولو، رشد کودک آذر ماه 95

در این گزارش با بخش های خوب نشریه های قلک شماره 29 و نبات کوچولو شماره 62 و رشد کودک شماره 3، از دید گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.

نشریه قلک شماره 29 آذر 95

داستان

·        عکس خانوادگی (قصه های من و بچه هام)

نویسنده: شهرام شفیعی

تصویرگر: سام سلماسی

پدر، همراه خانواده برای گرفتن عکس خانوادگی به عکاسی می رود. دختر کوچولو با شیطنت هایش خانم عکاس را عصبانی می­کند. خانم عکاس برای گرفتن عکس، به دختر کوچولو می گوید ژست خاصی بگیرد، دست ها زیر چانه و سر کج. اما بعد از گرفتن عکس دختر کوچولو همچنان دستش زیر چانه اش می ماند. تا این که فردای آن روز مجبور می شوند نزد خانم عکاس بروند. این بار خانم عکاس با صبوری و روی خوش به دختر کوچولو می گوید دستش را از زیر چانه اش بردارد. مشکل دختر کوچولو حل می شود.

ارائه مفاهیم جدی در قالب طنز همراه با تصاویری هماهنگ با متن به گونه ای که کودک همراه با خوانش بزرگسال به خوبی بتواند داستان را از طریق تصویر دنبال کند، از ویژگی های داستان است.  

گزارش بهترین های نشریه های قلک و نبات کوچولو و رشد کودک آبان 95

در این گزارش با بخش های خوب نشریه های قلک شماره 28 و نبات کوچولو شماره 61 و رشد کودک شماره 2، از دید گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک آشنا می شوید.

نشریه قلک شماره 28

داستان

• قصه های من و بچه هام ( تونل وحشت)

نویسنده: شهرام شفیعی

تصویرگر: سام سلماسی

پدر و پسر به شهر بازی می روند. پدر پیشنهاد می دهد که به تونل وحشت بروند ولی پسر تمایلی به رفتن نشان نمی دهد. آن ها روی چمنها مسابقه دو می دهند، لیز می خورند و حسابی گلی می شوند، درست شکل لولو. مسئول تونل وحشت از آنها می خواهد به جای هیولای توی تونل که خراب شده مردم را بترسانند و درازای آن دستمزد بگیرند. آنها قبول می کنند اما وقتی کارشان به پایان می رسد مسئول تونل، دستمزد آن­ها را پرداخت نمی ­کند. پدر و پسر نقشه می کشند و بالاخره دستمزدشان را دریافت می کنند.

داستان تصویری دارای زبانی ساده و قابل فهم و موضوعی جذاب برای کودک است. مخاطب در این داستان می آموزد که برای گرفتن حق خود از خلاقیت خود استفاده کند. تصاویر مکمل فضاسازی و حال و هوای داستان است و شخصیت پردازی را تقویت می کند. تصاویر به طور مجزا قابلیت روایت متن را نیز دارند.

عنوان: لباس پلنگ

نویسنده: علی اکبر زین العابدین

تصویرگر: شهرام شیرزادی

پلنگ که یکی از خال هایش به زمین می افتد ناراحت آن را برمی دارد. او نمی تواند آن را سرجایش بگذارد. جوجه تیغی یکی از تیغ هایش را از بدنش جدا می کند و مثل سوزن آن را نخ کرده و خال را روی پوست پلنگ می دوزد. حالا پلنگ خوشحال است.

داستان تصویری بدون کلام به شکل قاب های تصویری واضح و گویا امکان قصه گویی و لذت را برای کودک فراهم می کند. این داستان  حس کمک به یک دوست و خوشحال کردن او را به کودک القا می کند.

خوب است بدانیم:

داستان های تصویری بدون کلام مهارت های مشاهده­ای را در کودکان تقویت می کنند و آنها را به کاربرد واژه ها و توصیف و خلق داستان هایی با توالی منطقی تشویق می نمایند.( دونا نورتون ص186)

شعر

• چی بود؟ چی بود؟ یه پیرهن

شاعر: زهرا موسوی

تصویرگر: نیلوفر برومند

در هر شماره، این بخش کودکان را با مراحل تولید چیزهای مختلف آشنا می سازد. این بار مراحل تهیه لباس از نخ تا پیراهن روایت می شود. از ویژگی آن منظوم بودن روایت است. کودکان معمولا به آهنگین بودن توجه بیشتری نشان می دهند. ساختار شعر منسجم، واژگان در ارتباط با یک دیگرند.

• راننده ی دریایی

شاعر: شهلا شهبازی

تصویرگر: مریم طباطبایی

شعر آهنگین، با زبان ساده و کودکانه، ناخدای کشتی را به راننده ماشین و کشتی او را به ماشین عجیب و غریب تشبیه کرده است. شعر خیال انگیز کودک را به دنیای خیال می برد و مقایسه ای بین کشتی و ماشین را در ذهن او ایجاد می کند.