نشریات کودک و نوجوان (گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک )
خبررسانی نشریات کودک و نوجواننشریات کودک و نوجوان (گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک )
خبررسانی نشریات کودک و نوجوانبررسی سه نشریه ویژه دی ماه
در این گزارش با بخش های منتخب نشریه های سروش خردسال شماره ۳۴ و نبات کوچولو شماره ۴۰ و نشریه قلک شماره ۶ آشنا می شوید.
- سروش خردسالان شماره ۳۴
داستان
- گنج موشی
نویسنده: یگانه مرادی لاکه
تصویرگر: پریسا کرمی
پیشی پشمکی داخل بسته بیسکویت موشی اش نقشه گنج پیدا می کند. او گرچه برای یافتن گنج طبق نقشه حرکت می کند اما چون قدم هایش گربه ای است به گنج نمی رسد. ولی موش منگوله، با قدم های موشی به گنج دست می یابد و غذای مورد علاقه اش را پیدا می کند.
تصویرگر: پریسا کرمی
پیشی پشمکی داخل بسته بیسکویت موشی اش نقشه گنج پیدا می کند. او گرچه برای یافتن گنج طبق نقشه حرکت می کند اما چون قدم هایش گربه ای است به گنج نمی رسد. ولی موش منگوله، با قدم های موشی به گنج دست می یابد و غذای مورد علاقه اش را پیدا می کند.
نویسنده با زبانی ساده مدار داستان را با تعلیق مناسب به پیش می برد و هیجان لازم را در مخاطب ایجاد می کند زیرا یافتن نقشه گنج و پیدا کردن آن از خیال پردازی های اکثر کودکان است.
خوب است بدانیم:
منظور از تعلیق در داستان ارائه نقاط مجهول به منظور برانگیختن حس کنجکاوی است.
آدم برفی ها (داستان تصویری)
نویسنده: طاهره ایبد
تصویرگر: نرگس دلاوری
در یک روز برفی بچه ها برای برف بازی به بیرون می روند و آدم برفی درست می کنند. شب که می شود آدم برفی ها مشغول بازی می شوند اما شال گردنشان را جا می گذارند. فردا که بچه ها می آیند با تعجب به شال گردن های جا مانده نگاه می کنند.
کودکان به همان اندازه که شنیدن قصه را دوست دارند به قصه گفتن هم علاقه مندند. تصویر خوانی آدم برفی ها با تصاویر روشن و واضح این فرصت را برای کودک فراهم می کند تا با خواندن و بیان تصاویر خلاقانه به شکلی که خود دوست دارد داستان را تعریف کند. فضای داستان با فضای روزهای زمستان هماهنگ است و پایان غافلگیر کننده داستان به زیبایی آن می افزاید.
تصویرگر: نرگس دلاوری
در یک روز برفی بچه ها برای برف بازی به بیرون می روند و آدم برفی درست می کنند. شب که می شود آدم برفی ها مشغول بازی می شوند اما شال گردنشان را جا می گذارند. فردا که بچه ها می آیند با تعجب به شال گردن های جا مانده نگاه می کنند.
کودکان به همان اندازه که شنیدن قصه را دوست دارند به قصه گفتن هم علاقه مندند. تصویر خوانی آدم برفی ها با تصاویر روشن و واضح این فرصت را برای کودک فراهم می کند تا با خواندن و بیان تصاویر خلاقانه به شکلی که خود دوست دارد داستان را تعریف کند. فضای داستان با فضای روزهای زمستان هماهنگ است و پایان غافلگیر کننده داستان به زیبایی آن می افزاید.
شعر
تصویرگر: امیر خجسته
شب است و نی نی ستاره در آغوش مامان ماه خوشگل به خواب رفته و ابر مثل پتو رویش را پوشانده است.
شعر آهنگین، دارای تخیل که کودک را به راحتی به دنیای خیال می برد. تصویر به زیبایی شعر افزوده است. علاوه بر آن ترکیب رنگ هارا به کودک نشان می دهد؛ زیرا از ترکیب رنگ آبی ابر و رنگ زرد ستاره رنگ سبز پتو تشکیل شده است.
- نی نی ستاره
تصویرگر: امیر خجسته
شب است و نی نی ستاره در آغوش مامان ماه خوشگل به خواب رفته و ابر مثل پتو رویش را پوشانده است.
شعر آهنگین، دارای تخیل که کودک را به راحتی به دنیای خیال می برد. تصویر به زیبایی شعر افزوده است. علاوه بر آن ترکیب رنگ هارا به کودک نشان می دهد؛ زیرا از ترکیب رنگ آبی ابر و رنگ زرد ستاره رنگ سبز پتو تشکیل شده است.
- نبات کوچولو شماره ۴۰
داستان
- جغد کوچولو و ماه
تصویرگر: نیلوفر برومند
صفحه: ۸
جغد کوچولو شبانه در جنگل پرواز می کند. در چاله آب می افتد و راه خانه را گم می کند. او به تصور این که هلال ماه هم به گردش آمده و خانه اش را گم کرده دلداریش می دهد و هو هو می کند. با شنیدن صدای جغد کوچولو پدر و مادرش او را پیدا می کنند.
نویسنده با زبانی ساده به مسئله گم شدن کودکان که هر کودکی ممکن است آن را تجربه کند می پردازد و سعی می کند اضطراب کودک را کم کند و برای آن راه حلی بیابد.
- جیک جیک
تصویرگر: لیا گرین
مترجم: شیرین سلیمانی
صفحه: ۱۰-۱۳
اسپایک، گنجشک کوچولو هر روز برای خوردن غذا لب پنجره ی جولی می آید. او جیک جیک کنان جولی را تا مدرسه همراهی می کند؛ اما آموزگار، کودکان و مادر نمی فهمند معنی جیک جیک چیست. فقط جولی می فهمد جیک جیک یعنی متشکرم.
نویسنده رابطه عاطفی دختر بچه ای با گنجشک را به تصویر کشیده و قدردانی، تشکر و توجه به جانواران را به طور غیر مستقیم آموزش می دهد. تصاویر، رنگارنگ، شفاف، زیبا و هم پای متن است که داستان را جذاب تر می کند.
- فوفوکی
تصویرگر: ساناز کریمی طاری
صفحه: ۳۶
عروسک پارچه ای بچه فوکی به نام فوفوکی، برای فروش در قفسه مغازه در کنار عروسک های دیگر جای می گیرد. هر یک از عروسک ها که به فروش می رسد؛ فوفوکی دوست دارد جای آن باشد. عروسک ساز می گوید اگر اخم هایت را باز کنی تو را هم می خرند. او اخم هایش را باز می کند و پسرکی فوفوکی را می خرد.
نویسنده با زبان کودکانه به مسئله خودآگاهی و دوست داشتن اشاره دارد و به تغییر نگرش و رفتار می پردازد که تغییر وضعیت را نیز به دنبال دارد.
خوب است بدانیم:
نویسندگان با استفاده از تکنیک جاندارپنداری یا انسان انگاری داستان را برای خردسالان و کودکان جذاب تر می کنند. آنان خیلی راحت می پذیرند که اشیا و حیوانات حرف بزنند و دارای احساسات و عواطف انسانی باشند. در سه داستان بالا از این تکنیک استفاده شده و مسائل روان شناسی - اجتماعی در قالب موجودات و حیوانات بیان شده است که بیان مطالب با این شیوه برای کودکان پذیرفتنی است.
سرگرمی
- بادکنک های خندان
نقاشی بادکنک های خندان، آزاد گذاشتن کودک در کشیدن و رنگ کردن از ویژگی مثبت آن است. کودک با انجام سرگرمی، بازی می کند، کار هنری انجام می دهد و خلاقیتش پرورش می یابد. قرار گرفتن کودکان از نژادهای مختلف در کنار هم از دیگر نکات مثبت آن است.
عنوان: کی چی دوست دارد؟
صفحه: ۲۰
از کودک خواسته شده هرطور که سگ های موجود در تصویر دوست دارند آن ها را نقاشی کند. کودک می تواند با استفاده از اشکال هندسی، شکل های ارگانیک (طبیعی) و انواع خطوط با آزادی عمل این کار را انجام دهد.
- قلک شماره ۶
داستان
- شیله پیله و دال دندان پزشک
تصویرگر: انیس تبرایی
صفحه: ۲
درست است که شیله پیله یک شیر است اما دندان درد هیکل گنده و یال بلند و سیبیل تیغ تیغی نمی شناسد! شیله پیله از بس هله و هوله و شیرینی خورده و به دندانش چسبیده که نعره اش بلند می شود و پیش دال دندان پزشک می رود..
نویسنده با گنجاندن شوخی هایی داستان را برای مخاطب خردسال خواندنی تر کرده است. توصیف دقیق و اما ساده ی مراحل درمان دندان پوسیده به دست دال دندان پزشک، از یک موضوع کهنه، ماجرایی تازه و آموزنده ساخته است.
تصویرپردازی داستان در هماهنگی کامل با متن، طنزآمیز و خلاقانه است. افزون بر قصه، بازی و سرگرمی هایی با همان شخصیت ها گنجانده شده است که اطلاعات خوبی را درباره ی دندان و شغل دندان پزشکی به مخاطب خود می دهد.
- آقا بنایی
تصویرگر: مریم خلج
صفحه: ۲۵
در هوای سرد و برفی زمستان، آقا بنایی با عجله به سمت خانه ای می رود که دیوار طویله اش ریخته است و او را نگران حال حیوانات کرده است.
معرفی شغل بنایی به عنوان یک شغل قابل اعتنا و مورد نیاز و مسئولیت پذیری آقا بنایی و صاحبخانه آن هم در شرایط سخت مهم ترین نکته هایی اند که در این داستان کوتاه و شیرین به چشم می خورند. نویسنده به جای استفاده از جمله های مستقیمی که نشان دهنده نگرانی بنا باشد؛ حال او را به زیبایی با تجسم فضا، قدم های تند، گفت وگوی درونی و صداهایی که به گوشش می رسند توصیف کرده است.
تصویرگر از رنگ های گرم و پخته برای به تصویر کشیدن خانه ای که زیر برف سفید و سرد قرار گرفته، استفاده کرده و فضای شاد همکاری بنا و صاحب¬خانه را در ترمیم دیوار طویله به زیبایی نشان داده است.
شعر
- ارژی انرژی و دودکش بخاری
تصویرگر: نجوا عرفانی
صفحه: ۲۶
ارژی انرژی حواسش به وسایل تولید انرژی است. یاکریم ها بر روی لوله بخاری لانه درست کردند. ارژی انرژی لانه آن ها را از روی لوله بخاری بر می دارد و برایشان در ایوان لانه می سازد و کلاهکی بر روی لوله بخاری قرار می دهد.
شاعر با زبان ساده، کودک را با خطرات ناشی از بسته شدن لوله بخاری و نداشتن کلاهک برای بخاری و استفاده صحیح از منابع انرژی آشنا می کند. شعر آهنگین، همراه با صوت آوایی و متناسب با دایره واژگان کودک است.
سرگرمی
- بازی شغل ها
در ادامه داستان «شیله پیله و دال دندان پزشک» بازی "شیله پیله از کدام مسیر برود تا به مطب دال دندان پزشک برسد؟" وجود دارد.
ماز در ارتباط با موضوع داستان علاوه بر افزایش مهارت چشم و دست خردسال با هدف آشنایی ذهن مخاطب با مطب دندانپزشکی ارائه شده است.
خوب است بدانیم:
ماز به سرگرمی گفته می شود که به صورت مارپیچ باشد و کودک باید از بین آن راه را پیدا کند. این بازی در افزایش دقت کودک مؤثر است.
- تر و خشک
تصویرگر: نیلوفر برومند
صفحه: ۱۲-۱۳
در این بخش دو بازی محیط زیستی با موضوع جداسازی زباله تر و خشک ارائه شده است.
خوب است بدانیم:
آموزش تفکیک زباله های تر و خشک برای حفظ محیط زیست موجب پرورش یکی از عادات مفید در کودک می شود.
کتاب سازی
- کتاب درخت های سیب
در این فعالیت مخاطب برای داستانی با نام "درخت های سیب" صحنه هایی را تصویرگری می کند. سپس مخاطب با جدا کردن صفحه ها از مجله از آن کتاب می سازد. نوشتن نام کودک در پایان کتاب سبب افزایش اعتماد به نفس مخاطب می شود.
نکته: در متن آمده هسته سیب. باید در نظر داشت که سیب دانه دارد.
خوب است بدانیم:
کتاب سازی یکی از شیوه های عادت دادن کودکان به مطالعه است.
گروه بررسی نشریات شورای کتاب کودک